Staliwo
![]() | Ten artykuł od 2015-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Staliwo – wieloskładnikowy stop żelaza z węglem, niepoddany obróbce plastycznej.
W odmianach użytkowych zawartość węgla nie przekracza 1,5%, suma typowych domieszek również nie przekracza 1%. Właściwości mechaniczne staliwa są nieco niższe niż własności stali o takim samym składzie po obróbce plastycznej. Wynika to z charakterystycznych dla odlewów: gruboziarnistości i pustek międzykrystalicznych. Staliwo ma natomiast znacznie lepsze właściwości mechaniczne od żeliwa, w szczególności – jest plastycznie obrabialne, a odmiany o zawartości węgla poniżej 0,25% są również dobrze spawalne. Ze względu na skład chemiczny rozróżnia się staliwa:
- węglowe – zawierające tylko składniki zwykłe i zanieczyszczenia z przerobu hutniczego
- stopowe – zawierające dodatkowo wprowadzone celowo domieszki stopowe
Ze względu na własności fizyczne i związane z nimi możliwości praktycznego zastosowania wyróżnia się staliwa:
- węglowe
- zwykłej jakości
- wyższej jakości
- najwyższej jakości
Jakość wyznaczona jest określonymi w normach parametrami.
- stopowe
- manganowe
- manganowo-krzemowe
- chromowe
- chromowo-molibdenowe
- chromowo-manganowo-krzemowe
- żaroodporne
- odporne na korozję (nierdzewne i kwasoodporne)
- konstrukcyjne do pracy w podwyższonych temperaturach
- p
- d
- e
Składniki strukturalne | |
---|---|
Odmiany alotropowe żelaza |
|
Mikrostruktury | |
Przemiany fazowe | |
Przemiany przy chłodzeniu z austenitu | |
Stopy żelazo-węgiel |
|
Inne |
|